Το κείμενο του Λένιν, με αυτόν τον εντελώς ιδιόρρυθμο τίτλο, γράφεται στις 8 Οκτώβρη του 1917. Ο Λένιν βρίσκεται ακόμα στην παρανομία. Δύο μέρες μετά θα συμμετάσχει, κρυφά, στη διάσημη σύσκεψη της ΚΕ των μπολσεβίκων που θα αποφασίσει την ένοπλη εξέγερση. Στη σύσκεψη αυτή ο Λένιν θα αρχίσει την ομιλία του λέγοντας ότι «παρατηρείται κάποια αδιαφορία σχετικά με το ζήτημα της εξέγερσης» και σημείωνει ότι «από πολιτική άποψη τα πράγματα είναι εντελώς ώριμα για την κατάληψη της εξουσίας» και ότι «θα έπρεπε από καιρό να στρέψουμε την προσοχή μας στην τεχνική πλευρά του ζητήματος». Έχουν προηγηθεί τα κείμενα του Λένιν «Οι μπολσεβίκοι πρέπει να πάρουν την εξουσία» και «Ο μαρξισμός και η εξέγερση» με τα οποία διατυπώνει ανοικτά και ευθαρσώς την ανάγκη να πραγματοποιηθεί η επανάσταση. Στο κείμενο «Συμβουλές ενός που λείπει» ο Λένιν θέτει τις απαιτήσεις της εξέγερσης από τους επαναστάτες, με βάση τον Μαρξ. Θεωρεί ότι η εξέγερση είναι τέχνη, όχι με την έννοια της καλλιτεχνικής ματιάς, αλλά με την έννοια της τεχνικής προετοιμασίας, της λεπτομέρειας, της συγκεκριμένης απόφασης για συγκεκριμένα καθήκοντα. Το κείμενο αυτό είναι μνημείο της αναγκαιότητας του συγκεκριμένου. Ως τέτοιο, θα σταθεί ικανό να γείρει την πλάστιγγα προς την άρτια προετοιμασία της εξέγερσης της 25-26 Οκτώβρη.

Γράφω τις γραμμές αυτές στις 8 του Οκτώβρη και έχω λίγες ελπίδες ότι στις 9 του μήνα θα έχουν φτάσει στα χέρια των συντρόφων της Πετρούπολης. Μπορεί να φτάσουν καθυστερημένα, μια και το Συνέδριο του Σοβιέτ του Βορρά έχει οριστεί για τις 10 του Οχτώβρη. Παρόλ’ αυτά, θα προσπαθήσω να διατυπώσω τις συμβουλές μου, τις «συμβουλές ενός που λείπει», για την περίπτωση που η ενδεχόμενη ενέργεια των εργατών και των στρατιωτών της Πετρούπολης και όλης της «περιφέρειας» θα γίνει σύντομα, δεν έχει όμως γίνει ακόμη.

Το ότι όλη η εξουσία πρέπει να περάσει στα Σοβιέτ, αυτό είναι ολοφάνερο. Εξίσου αδιαφιλονίκητο για τον κάθε μπολσεβίκο πρέπει να είναι το ότι η επαναστατική – προλεταριακή (ή μπολσεβίκικη – σήμερα είναι το ίδιο πράγμα) εξουσία έχει εξασφαλίσει τις μεγαλύτερες συμπάθειες και την αμέριστη υποστήριξη όλων των εργαζομένων και των εκμεταλλευόμενων σε όλο τον κόσμο γενικά, στις εμπόλεμες χώρες ειδικά, στη ρωσική αγροτιά ιδιαίτερα. Σε αυτές τις πασίγνωστες και από καιρό αποδεδειγμένες αλήθειες δεν αξίζει τον κόπο να σταθούμε.

Πρέπει να σταθούμε σ’ ένα σημείο που, ίσως, δεν είναι πέρα για πέρα ξεκάθαρο για όλους τους συντρόφους, δηλαδή ότι πέρασμα της εξουσίας στα Σοβιέτ σημαίνει τώρα στην πράξη ένοπλη εξέγερση. Θα νόμιζε κανείς πως αυτό είναι ολοφάνερο, δεν το σκέφτηκαν όμως και δεν το σκέφτονται καλά όλοι. Το ν’ αρνείται κανείς τώρα την ένοπλη εξέγερση, θα σήμαινε ότι αρνείται το κύριο σύνθημα του μπολσεβικισμού (όλη η εξουσία στα Σοβιέτ) και όλο τον επαναστατικό – προλεταριακό διεθνισμό γενικά.

Η ένοπλη όμως εξέγερση είναι ένα ιδιαίτερο είδος πολιτικού αγώνα, που υπάγεται σε ιδιαίτερους νόμους, νόμους που πρέπει να τους μελετήσει κανείς προσεκτικά. Την αλήθεια αυτήν την διατύπωσε εξαιρετικά ανάγλυφα ο Καρλ Μαρξ, που έγραψε ότι η ένοπλη «εξέγερση, όπως και ο πόλεμος, είναι τέχνη».

Από τους κύριους κανόνες αυτής της τέχνης, ο Μαρξ τόνισε τους εξής:

1) Ποτέ να μην παίζουμε με την εξέγερση, μα από τη στιγμή που θα την αρχίσουμε, να είμαστε απόλυτα βέβαιοι πως πρέπει να τραβήξουμε ως το τέλος.

2) Πρέπει να πραγματοποιούμε μεγάλη υπεροχή δυνάμεων στο αποφασιστικό σημείο και στην αποφασιστική στιγμή, γιατί διαφορετικά ο εχθρός, που έχει καλύτερη προετοιμασία και οργάνωση, θα εξοντώσει τους εξεγερμένους.

3) Από τη στιγμή που θα έχει αρχίσει η εξέγερση, πρέπει να δρούμε με τη μεγαλύτερη αποφασιστικότητα και απαραίτητα, οπωσδήποτε, να περνάμε στην επίθεση. «Η άμυνα είναι ο θάνατος της ένοπλης εξέγερσης».

4) Πρέπει να προσπαθούμε να αιφνιδιάσουμε τον εχθρό, να συλλάβουμε τη στιγμή που τα στρατεύματά του θα είναι ακόμη σκόρπια.

5) Πρέπει να προσπαθούμε να έχουμε καθημερινά έστω και μικρές επιτυχίες (μπορούμε να πούμε: Κάθε ώρα, αν πρόκειται για πόλη), διατηρώντας με κάθε θυσία την «ηθική υπεροχή».

Ο Μαρξ συνόψισε τα διδάγματα όλων των επαναστάσεων σχετικά με την ένοπλη εξέγερση με τα λόγια «του Νταντόν, του μεγαλύτερου αριστοτέχνη της επαναστατικής τακτικής που γνώρισε η Ιστορία: Τόλμη, τόλμη και πάλι τόλμη»[i].

Εφαρμοσμένο στη Ρωσία και στον Οχτώβρη του 1917 αυτό σημαίνει: Ταυτόχρονη, όσο μπορεί πιο αιφνιδιαστική και γρήγορη επίθεση κατά της Πετρούπολης, απαραίτητα και απ’ έξω και από μέσα και από τις εργατικές συνοικίες και από τη Φινλανδία και από το Ρέβελ και από την Κρονστάνδη, επίθεση όλου του στόλου, συγκέντρωση τεράστιας υπεροχής δυνάμεων ενάντια στις 15.000 – 20.000 (ίσως και περισσότερες) της «φρουράς» της «αστικής τάξης» μας (ευέλπιδες), των «στρατευμάτων της Βανδέας» μας (μέρος των Κοζάκων κτλ.).

Να συνδυάσουμε τις τρεις κύριες δυνάμεις μας: Το στόλο, τους εργάτες και τα στρατιωτικά τμήματα, για να καταλάβουμε οπωσδήποτε και να κρατήσουμε με κάθε θυσία:

α) Το τηλεφωνικό κέντρο, β) το τηλεγραφείο, γ) τους σιδηροδρομικούς σταθμούς, δ) τις γέφυρες κατά πρώτο λόγο.

Να διαλέξουμε τα πιο αποφασιστικά στοιχεία (τα «τμήματα κρούσης» μας και την εργατική νεολαία, καθώς και τους καλύτερους ναύτες) και να σχηματίσουμε μικρά τμήματα για να καταλάβουν τα πιο σπουδαία σημεία και για να πάρουν μέρος παντού, σε όλες τις σπουδαίες επιχειρήσεις, λόγου χάρη:

Να κυκλώσουμε και ν’ αποκόψουμε την Πετρούπολη, να την καταλάβουμε με συνδυασμένη επίθεση του στόλου, των εργατών και του στρατού – αυτό είναι καθήκον που απαιτεί τέχνη και τριπλή τόλμη.

Να σχηματίσουμε αποσπάσματα από τους καλύτερους εργάτες, οπλισμένους με τουφέκια και βόμβες, για να επιτεθούν και να κυκλώσουν τα «κέντρα» του εχθρού (σχολές ευελπίδων, τηλεγραφείο και τηλεφωνικό κέντρο κτλ.) με το σύνθημα: Θα πέσουμε όλοι, αλλά δε θα αφήσουμε τον εχθρό να περάσει.

Ελπίζουμε ότι, σε περίπτωση που θ’ αποφασιστεί η εξέγερση, οι καθοδηγητές της θα εφαρμόσουν μ’ επιτυχία τις μεγάλες εντολές του Νταντόν και του Μαρξ.

Η επιτυχία και της ρωσικής και της παγκόσμιας επανάστασης εξαρτάται από δυο – τρεις μέρες αγώνα.

[i] Φρ. Ενγκελς, «Η επανάσταση και η αντεπανάσταση στη Γερμανία»