Με το παρακάτω άρθρο του ο Λένιν αναφέρεται στην κρίση του Ιούνη που ξεκίνησε με την απαγόρευση εκ μέρους της Προσωρινής Κυβέρνησης και του Σοβιέτ, της μπολσεβίκικης διαδήλωσης της 10ης Ιούνη και κορυφώθηκε με τη μεγάλη διαδήλωση -με προφανή την κυριαρχία των μπολσεβίκων- της 18ης Ιούνη. Ο Λένιν υποστηρίζει ότι η 18η Ιούνη θα μείνει στην ιστορία της ρώσικης επανάστασης ως μία από τις μέρες της στροφής. Πράγματι η δεύτερη από τις τρεις κρίσεις που έπληξαν το πολιτικό σύστημα ανάμεσα στο Φλεβάρη και στον Οκτώβρη του 1917, έδειξε ότι οι μπολσεβίκοι μεταμορφώνονται από ένα μικρό κόμμα σε ένα κόμμα που μπαίνει στην πρωτοπορία του επαναστατικού κινήματος, κατακτά την πλειοψηφία του προλεταριάτου και την εμπιστοσύνη των λαϊκών μαζών. Η σημασία των πολιτικών κρίσεων του Απρίλη, του Ιούνη και του Ιούλη, θα εκτιμηθεί σε επόμενο κείμενο του Λένιν (Τρεις κρίσεις). Αυτό που έχει σημασία -και αναδεικνύεται από το συγκεκριμένο άρθρο- είναι ότι η εργατική τάξη αρχίζει πλέον να δείχνει την κατεύθυνση που πρέπει να αποκτήσει η επανάσταση στο μέλλον, και δεν είναι άλλη από αυτή που υποδεικνύουν τα συνθήματα των μπολσεβίκων.

Η δεκαοχτώ του Ιούνη θα μπει, έτσι είτε αλλιώς, στην ιστορία της ρωσικής επανάστασης σαν μια από τις μέρες της στροφής.

Η θέση της μιας τάξης απέναντι στην άλλη, ο συσχετισμός τους στην πάλη μεταξύ τους, η δύναμή τους, κυρίως σε σύγκριση με τη δύναμη των κομμάτων, όλα αυτά αποκαλύφθηκαν στη διαδήλωση της Κυριακής τόσο χτυπητά, τόσο έκδηλα, τόσο επιβλητικά, ώστε όποια κι αν είναι η πορεία και ο ρυθμός της παραπέρα ανάπτυξης, το κέρδος παραμένει τεράστιο από άποψη συνειδητότητας και σαφήνειας.

Η διαδήλωση σκόρπισε μέσα σε λίγες ώρες σαν μια χούφτα σκόνη τα κούφια λόγια για τους Μπολσεβίκους – συνωμότες και έδειξε με αναμφισβήτητη παραστατικότητα ότι η εμπροσθοφυλακή των εργαζόμενων μαζών της Ρωσίας, το βιομηχανικό προλεταριάτο της πρωτεύουσας και τα στρατεύματά της είναι στη συντριπτική τους πλειοψηφία υπέρ των συνθημάτων που υποστήριζε πάντα το Κόμμα μας.

Ρυθμικό το βήμα των εργατικών και στρατιωτικών ταγμάτων. Μισό περίπου εκατομμύριο διαδηλωτές. Ενότητα της κοινής επίθεσης. Ενότητα γύρω από τα συνθήματα, που ανάμεσά τους είχαν συντριπτική υπεροχή τα συνθήματα: «Όλη η εξουσία στα Σοβιέτ», «Κάτω οι 10 καπιταλιστές υπουργοί», «Ούτε χωριστή ειρήνη με τους Γερμανούς, ούτε μυστικά σύμφωνα με τους άγγλο ­ γάλλους καπιταλιστές» κτλ. Σε κανέναν απ’ όσους είδαν τη διαδήλωση δεν έμεινε αμφιβολία για τη νίκη αυτών των συνθημάτων μέσα στην οργανωμένη πρωτοπορία των μαζών των εργατών και στρατιωτών της Ρωσίας.

Η διαδήλωση της 18 του Ιούνη αποτέλεσε διαδήλωση των δυνάμεων και της πολιτικής του επαναστατικού προλεταριάτου που δείχνει την κατεύθυνση της επανάστασης, που δείχνει τη διέξοδο από το αδιέξοδο. Σ’ αυτό βρίσκεται η τεράστια ιστορική σημασία της διαδήλωσης της Κυριακής, σ’ αυτό βρίσκεται η θεμελιακή διαφορά της από τις διαδηλώσεις που έγιναν τη μέρα της κηδείας των θυμάτων της επανάστασης και την Πρωτομαγιά. Τότε η διαδήλωση ήταν ένας ομαδικός πανηγυρισμός της πρώτης νίκης της επανάστασης και απότιση φόρου τιμής στους ήρωες της, μια ματιά που έριξε ο λαός προς τα πίσω, στον πρώτο σταθμό προς την ελευθερία, που τον πέρασε πάρα πολύ γοργά και με τη μεγαλύτερη επιτυχία. H Πρωτομαγιά ήταν γιορτή πόθων και ελπίδων συνδεμένων με την ιστορία του παγκόσμιου εργατικού κινήματος, με ιδανικό του την ειρήνη και το σοσιαλισμό.

Ούτε η μια, ούτε η άλλη διαδήλωση δεν έβαζαν σκοπό τους να δείξουν και δεν μπορούσαν να δείξουν την κατεύθυνση τής παραπέρα κίνησης της επανάστασης. Ούτε η μια, ούτε η άλλη δεν έβαζαν μπροστά στις μάζες και εξ ονόματος των μαζών συγκεκριμένα, σαφή, επίκαιρα προβλήματα για το πού και πώς πρέπει να τραβήξει η επανάσταση.

Μ’ αυτή την έννοια η 18 του Ιούνη ήταν η πρώτη πολιτική διαδήλωση δράσης, εξήγηση όχι με το βιβλίο ή την εφημερίδα, άλλα στο δρόμο, όχι μέσω των ηγετών, αλλά μέσω των μαζών εξήγηση του πώς δρουν οι διάφορες τάξεις, πώς θέλουν να δρουν και πώς θα δρουν για να οδηγήσουν την επανάσταση παραπέρα.

H αστική τάξη κρύφτηκε. Σε μια ειρηνική διαδήλωση, οργανωμένη από την ολοφάνερη πλειοψηφία του λαού, με ελευθερία κομματικών συνθημάτων, με κύριο σκοπό την εκδήλωση της θέλησης του λαού ενάντια στην αντεπανάσταση, σε μια τέτοια διαδήλωση η αντεπανάσταση αρνήθηκε να πάρει μέρος. Κι αυτό είναι ευνόητο. Η αστική τάξη είναι ακριβώς η αντεπανάσταση. Αυτή κρύβεται από το λαό, οργανώνει πραγματικές αντεπαναστατικές συνωμοσίες ενάντια στο λαό. Τα κόμματα πού κυριαρχούν τώρα στη Ρωσία, τα κόμματα των Εσέρων και των Μενσεβίκων, την ιστορική μέρα της 18 του Ιούνη αποκαλύφθηκαν ξεκάθαρα σαν κόμματα των ταλαντεύσεων. Τα συνθήματά τους εκφράζαν ταλάντευση, και τα συνθήματά τους τα ακολούθησε έκδηλα, ολοφάνερα η μειοψηφία. Να στεκόμαστε επιτόπου, να αφήσουμε για την ώρα τα πάντα όπως ήταν πριν να τι συμβούλευαν τα κόμματα αυτά το λαό με τα συνθήματά τους, με τις ταλαντεύσεις τους. Κι ο λαός ένιωθε, κι αυτά ένιωθαν πώς αυτό είναι αδύνατο.

Φτάνουν οι ταλαντεύσεις έλεγε η πρωτοπορία του προλεταριάτου, η πρωτοπορία των μαζών των εργατών και των στρατιωτών τής Ρωσίας. Φτάνουν οι ταλαντεύσεις. Η πολιτική εμπιστοσύνης προς τους καπιταλιστές, προς την κυβέρνησή τους, προς τις μεταρρυθμιστικές προσπάθειές τους, προς τον πόλεμό τους, προς την πολιτική τους της επίθεσης, η πολιτική αυτή είναι καταδικασμένη σε αποτυχία. Η χρεοκοπία της δεν είναι μακριά. H χρεοκοπία της είναι αναπόφευκτη. Η χρεοκοπία αυτή θα είναι χρεοκοπία και των κυβερνητικών κομμάτων των εσέρων και των μενσεβίκων. Η οικονομική καταστροφή πλησιάζει όλο και πιο πολύ. Αυτή δεν μπορεί να αποτραπεί παρά μόνο με επαναστατικά μέτρα της επαναστατικής τάξης πού βρίσκεται στην εξουσία.

Ας ξεκόψει ο λαός από την πολιτική εμπιστοσύνης προς τους καπιταλιστές, ας δείξει εμπιστοσύνη στην επαναστατική τάξη στο προλεταριάτο. Σ’ αυτό και μόνο σ’ αυτό βρίσκεται η πηγή της δύναμης. Σ’ αυτό και μόνο σ’ αυτό βρίσκεται η εγγύηση ότι θα εξυπηρετούνται τα συμφέροντα της πλειοψηφίας, τα συμφέροντα των εργαζόμενων και των εκμεταλλευομένων, που τους είχε συνθλίψει ο πόλεμος και το κεφάλαιο και που είναι ικανοί να νικήσουν τον πόλεμο και το κεφάλαιο!

Μια κρίση πρωτάκουστης έκτασης απειλεί τη Ρωσία και όλη την ανθρωπότητα. Η διέξοδος βρίσκεται μόνο στην εμπιστοσύνη προς το πιο οργανωμένο πρωτοπόρο τμήμα των εργαζόμενων και των εκμεταλλευομένων, στην υποστήριξη της πολιτικής του.

Δεν ξέρουμε αν ο λαός θα καταλάβει γρήγορα αυτό το δίδαγμα και πώς θα το χρησιμοποιήσει.

Ξέρουμε όμως πολύ καλά πώς άλλη διέξοδος έκτος από τη χρησιμοποίηση αυτού του διδάγματος δεν υπάρχει, ότι οι ενδεχόμενες ταλαντεύσεις ή οι θηριωδίες της αντεπανάστασης δεν θα φέρουν κανένα αποτέλεσμα.

Άλλη διέξοδος έκτος από την πλήρη εμπιστοσύνη των λαϊκών μαζών προς τον καθοδηγητή τους, το προλεταριάτο, δεν υπάρχει.